Antwerpen, 19 februari 2019
Aan de vooravond van de 33ste Week van de Vrijwilliger bepleit het Vlaams Steunpunt Vrijwilligerswerk (VSVw) de oprichting van een ‘Meldpunt Vrijwilligerswerk’. Ondanks een recente wetswijziging van de ‘wet betreffende de rechten van de vrijwilliger’ biedt de regelgeving weinig kapstokken voor een stevige bescherming van vrijwilligers. Veel regels worden wel vrijwilligersvriendelijker, maar het blijft moeilijk voor de vrijwilliger om zijn recht te halen als het fout gaat. Integendeel: de vrijwilliger wordt mogelijk gesanctioneerd terwijl diegenen die vrijwilligers oneigenlijk of zelfs illegaal inzetten buiten schot blijven.
Daarom pleit het VSVw voor een Meldpunt, dat klachten over schendingen van de Vrijwilligerswet registreert en actie kan ondernemen bij misbruiken. Echte controle door de overheid dus, waarbij illegale constructies, die vrijwilligers inschakelen als goedkope of zelfs gratis werkkrachten, een halt toegeroepen worden.
Knelpunten en misbruiken in het vrijwilligerswerk?
Vrijwilligerswerk verloopt gelukkig meestal goed. Het VSVw verleent alleen advies en informatie, maar ondervindt dagelijks dat er nood is aan een Meldpunt voor heel uiteenlopende knelpunten. Op het terrein ziet het VSVw dat het oneigenlijk gebruik en zelfs misbruik van vrijwilligers toeneemt, vaak door inventieve constructies van ondernemingen die wettelijk helemaal geen vrijwilligers mogen inschakelen:
- •Vzw’s die overgenomen of opgericht worden door bedrijven, om zo vrijwilligers in te kunnen zetten als goedkope aanvulling op personeel
- •Vrijwilligers die taken overnemen van betaald personeel, om te besparen op personeelskosten
- •Overuren laten presteren door werknemers te laten vrijwilligen in het bedrijf
- •De werknemer, die op pensioen gaat vervangen door een vrijwilliger, soms zelfs door de gepensioneerde werknemer zelf
- •Maar ook: vrijwilligers die afgesproken kostenvergoeding niet ontvangen, urenlang zonder pauze ingeschakeld worden, …
Die vrijwilligers kunnen nu nergens terecht met hun problemen en klachten. Het geeft vrijwilligerswerk ook een imago dat het niet verdient. In de meeste gevallen is vrijwilligerswerk immers erg waardevol.
Een meldpunt als oplossing?
Het Meldpunt wordt volgens het VSVw best centraal georganiseerd en is laagdrempelig. Een vrijwilliger kan een klacht of probleem voorleggen en krijgt de garantie dat die klacht onderzocht wordt volgens een geijkte procedure en binnen een concreet tijdsslot. Het Meldpunt heeft de bevoegdheid om problemen te signaleren, samen te werken met inspectie-, preventie- en overheidsdiensten, kortom alles wat nodig is om de nodige daden te stellen om het oneigenlijk gebruik en misbruik van vrijwilligerswerk in kaart te brengen en te bestrijden.
Het Centraal Meldpunt verzamelt bovendien alle relevante data van de bevoegde diensten (inspectie, fiscus, Vlaamse overheid,…) en stelt jaarlijks een verslag op waarin aanbevelingen vervat zitten. Dit rapport wordt overgemaakt aan het Vlaams Expertisecentrum Vrijwilligerswerk en aan de Hoge Raad voor Vrijwilligers, zodat er verder op sensibilisering en beleid ingezet kan worden. Het Meldpunt wordt zo een ondersteunend instrument om het Vrijwilligerswerk zuiver te houden.
Lees het artikel dat op VRT News verscheen.
Lees ook ons memorandum voor de komende verkiezingen.
