In Nederland vind je in de meeste gemeentes vrijwilligerscentrales. Sommige centrales opereren onafhankelijk, anderen maken deel uit van een welzijnsorganisatie. Ze maken geen deel uit van de gemeente maar werken wel nauw samen met de gemeente. We bezochten tijdens het studiebezoek de Vrijwilligerscentrales van Utrecht en Zeist.
Vrijwilligerscentrale Utrecht
Er werken ongeveer 15 personen in de Vrijwilligerscentrale van Utrecht. Ze heeft 2 klantengroepen: de vrijwilligers en de organisaties die werken met vrijwilligers.
- Vaste opdrachten
Ze hebben een aantal vaste opdrachten:
1. trainingen geven. Deze zijn gericht naar organisaties en vrijwilligers.
De centrale stimuleert sterk dat organisaties hun trainingen openstellen voor andere organisaties.
2. advies aan organisaties
3. vacaturebank. Ze hebben een fysieke en een digitale vacaturebank. Er zijn digitaal ongeveer 100 reacties (contactnames mensen met organisaties) per dag en 350 000 reacties per jaar.
Ze hebben altijd ongeveer 800 vacatures openstaan. Rond 40% van de Utrechters is actief in het vrijwilligerswerk.
4. duurzame en passende matches creëren tussen vrijwilligers en organisaties
5. waardering
Partners in de stad vindt de centrale heel belangrijk. “Wij zien het als een belangrijke taak om constant in verbinding te blijven met alle sectoren zoals sport, milieu, cultuur, zorg en welzijn. Eigenlijk alle organisaties die werken met vrijwillige inzet.”
Voor het grootste gedeelte krijgen ze subsidies vanuit de gemeente.
- Projecten
De manier van vrijwilligen verandert in vergelijking met vroeger. Het vrijwilligerswerk is veranderd van heel langdurige inzet naar kortdurend, flexibel en minder bindend vrijwilligerswerk. Hierop inspelen is soms moeilijk voor organisaties. “Daar proberen wij met allerlei experimentele projecten organisaties in te ondersteunen en hen te stimuleren.”
In 2018 ontwikkelde de Centrale 2 projecten.
- app ‘Vinder’: draait het proces van het vinden van vrijwilligerswerk om. Er komen suggesties van vacatures waar je doorheen kunt swipen en liken en opslaan in je favorieten. Er zit een soort algoritme achter die je suggesties doet van wat je leuk zou kunnen vinden. Door de app kan je meteen chatten met de vrijwilligerscoördinator die achter de vacature zit. Het is meer gericht op het kortdurende en flexibele vrijwilligerswerk.
“We zijn nu de app aan het testen. We hopen dat heel Nederland er gebruik van zal kunnen maken en dat er meer centrales eraan haken.”
- E-learning. Vrijwilligersorganisaties willen graag een interne training organiseren maar ze beschikken niet over voldoende budget of de nodige expertise. Vrijwilligers starten bovendien vaak verspreid over het jaar. Het is dan belangrijk dat deze vrijwilligers snel een vorming kunnen volgen. De Centrale heeft in kader van het project e-learning samen met organisaties onderzocht hoe dit kan worden opgelost. Hoe zorg je nu dat die kennis en ervaring die er is dat die behouden kan worden en op een relatief eenvoudige manier ter beschikking kan worden gesteld aan alle vrijwilligers? In het project zoeken ze uit hoe e-learning vrijwilligersorganisaties kan helpen en wanneer ook niet. Daarnaast verzamelt de Centrale de interessante en gratis e-learning op internet voor vrijwilligers en bundelt die op hun website zodat vrijwilligersorganisaties daar ook gebruik van kunnen maken.
Vrijwilligerscentrale Zeist
De Vrijwilligerscentrale van Zeist maakt deel uit van een welzijnsorganisatie (in tegenstelling tot de Vrijwilligerscentrale van Utrecht die een stichting is). Ontdek hier hun presentatie.
De Vrijwilligerscentrale van Zeist zet in op dezelfde vaste opdrachten als de centrale van Utrecht maar is wel een stuk kleiner.
Specifieke initiatieven zijn:
- grote vrijwilligersmarkt met 40 organisaties
- maatschappelijke stage, dit is voor jongeren van de middelbare school.
- het project ‘Eigen Kracht M/V’ wil mensen d.m.v. trainingen helpen ontwikkelen en voor hen de kansen op werk vergroten.
- VrijwilligerThuis is ontstaan doordat ouderen steeds langer thuis moeten blijven. “We krijgen geregeld telefoontjes van mensen die thuis hulp nodig hebben.” De centrale gaat voor hen op zoek naar de juiste organisatie die een vrijwilliger kan uitsturen.
Wat leren we hieruit voor Vlaanderen?
In Vlaanderen zijn de steunpunten of vrijwilligerscentrales veel minder wijdverspreid. Slechts enkele gemeentes beschikken over een steunpunt (Antwerpen, Gent, Brugge, Bilzen, Brussel,…). De meeste steunpunten worden in Vlaanderen trouwens opgezet door het lokale bestuur. In Nederland is dat niet het geval.
Tips:
- Ook met beperktere middelen en personeel kun je perfect inzetten op vorming, advies, het verspreiden van vacatures, matching en waardering. Ontdek hoe je dit aanpakt in onze toolbox Lokaal Vrijwilligerswerk Versterken.
- Speel in op nieuwe evoluties en uitdagingen in het vrijwilligerswerk, zoals veranderende verwachtingen van vrijwilligers, ouderen die langer thuis blijven, digitalisering…