‘Vrijwilligers versterken je buurt’ was dit jaar het thema van de Week van de Vrijwilliger. De straatambassadeurs in Oostkamp maken dat waar in hun buurten. Dankzij deze straatambassadeurs houdt de gemeente de vinger aan de pols. Tegelijk versterken de ambassadeurs de sociale cohesie. Projectmedewerker Jan Verdee was benieuwd hoe ze dat aanpakken in Oostkamp en sprak met Martine Zutterman, contactpersoon van het initiatief. Zij vertelt vol begeestering over het project.
Momenteel heeft Oostkamp een team van 44 straatambassadeurs actief in verschillende buurten van Oostkamp. Ze zijn tussen 24 en 80 jaar en hebben een verschillende achtergrond. Zo engageren leerkrachten, verzekeraars, huisvrouwen… zich als straatambassadeur.
Martine Zutterman: “In 2001 startten we met de werkgroep ‘Mensen spreken Mensen’. De werkgroep bestaat uit bewoners en is bedoeld om het sociale contact en de verbondenheid tussen de bewoners bevorderen. Dat doen we, onder andere door straatfeesten te promoten en te faciliteren.”
“We zouden het zeker en vast aanraden aan andere besturen. Vanachter je bureau weet je niet goed wat er leeft in de buurten. Door de nauwe contacten met de straatambassadeurs leren wij veel meer over de bekommernissen en noden in de buurten.”
De stuurgroep Mensen spreken Mensen kwam met het idee van de straatambassadeurs in 2013. Bewoners lieten weten dat bijvoorbeeld voetpaden niet overal bewandelbaar waren door vallende bladeren en door sneeuw. De gemeente wilde per wijk een contactpersoon voor dergelijke problemen, zo werd voor de eerste maal een oproep gedaan naar straatambassadeurs. Bij de eerste oproep stelden meteen 30 straatambassadeurs zich kandidaat.
De straatambassadeurs werden in eerste instantie ingezet om praktische problemen aan te pakken. Ze signaleren problemen zoals een put in de weg of straatverlichting die niet werkt. Op die manier kunnen frustraties worden weggewerkt. De straatambassadeurs weten waar naar toe met dergelijke problemen. Ze zijn het aanspreekpunt voor buren, de wijkinspecteur en gemeentelijke diensten. Situaties, vragen, ideeën sturen ze door naar de juiste persoon.
Martine Zutterman: “Nu willen we met de straatambassadeurs ook meer inzetten op het sociale en willen we vereenzaming een halt toeroepen. Zo gaan ze langs bij mensen die misschien wel behoefte hebben aan een babbel. Ook doen sommige bewoners beroep op de straatambassadeur om bijvoorbeeld samen met iemand uit de wijk naar de bibliotheek te gaan.”
De straatambassadeurs kunnen zelf bepalen hoe zij hun opdracht invullen volgens de eigen interesse en de noden die zij opmerken. De ene wil meer op individuele contacten inzetten, de andere brengt mensen samen en nog een andere ambassadeur let vooral op problemen in de straat. Niet iedere buurt heeft ook dezelfde noden. Een buurt met meer ouderen vergt een wat andere aanpak dan een buurt met vooral jonge gezinnen.
Het is natuurlijk essentieel dat de straatambassadeur goed gekend is in zijn of haar buurt. De straatambassadeurs krijgen een badge waardoor ze herkenbaar zijn voor de bewoners. Ze hangen een affiche aan hun venster en bezorgen flyers deur aan deur. Zo weten de bewoners waarvoor ze terecht kunnen bij de straatambassadeurs. Elk heeft zijn eigen aanpak om mensen in de buurt te leren kennen. Sommigen geven een kerstkaartje, anderen maken een wandeling met de hond.
“Vorming van deze vrijwilligers is ook heel belangrijk. Ze moeten goed geïnformeerd worden waar ze met hun vragen en bemerkingen terecht kunnen.”
Martine Zutterman: “Vanuit de gemeente proberen we zoveel mogelijk te ondersteunen. De ideeën komen echter vanuit de straatambassadeurs. Die zetten de gemeente zelf vaak aan tot actie. Zo werden buurtparken aangelegd en werd een zwerfvuilactie opgezet in samenwerking met de straatambassadeurs.”
“We zouden het zeker en vast aanraden aan andere besturen. Vanachter je bureau weet je niet genoeg wat er leeft in de buurten. Door de nauwe contacten met de straatambassadeurs leren wij veel meer over de bekommernissen en noden in de buurten. Het is wel belangrijk dat je als gemeente niet alles zelf in handen neemt. Als bestuur moet je op de achtergrond blijven en niet teveel willen sturen. De ideeën moeten van de straatambassadeurs komen.
Vorming van deze vrijwilligers is ook heel belangrijk. Ze moeten weten waar ze met hun vragen en bemerkingen terecht kunnen. Maar ook een vorming rond communicatie is heel nuttig, bijvoorbeeld: ‘hoe praten met boze buren’?”
Bij andere besturen is er interesse om met straatambassadeurs te gaan werken. Martine Zutterman: “Zeebrugge, Beernem, Oostende en Kortemark hebben hun interesse al laten blijken. Het is altijd interessant om samen te werken met andere besturen en elkaar te inspireren.
Jan Verdée