Wie het kleine niet eert…

Ondertussen zijn we drie maanden gevorderd met het nieuwe project Lokaal vrijwilligen 2.0. In het project focussen we ons op hoe je als de gemeente of het OCMW het lokale vrijwilligerswerk kunt ondersteunen. Verschillende lokale besturen hebben een steunpunt of vrijwilligerscentrale dat hier sterk op inzet zoals Brugge, Bilzen, Antwerpen,… Daarover las je meer in het vorige blogbericht. Deze besturen hebben we samengebracht in een expertengroep om te horen zij dit aanpakken. Een aantal steunpunten heb ik afzonderlijk geïnterviewd. Ik begeleid momenteel ook Mol in de uitbouw van hun extern beleid. Dit biedt een sterk inzicht in hoe als lokaal bestuur werk te maken van de ondersteuning van het vrijwilligerswerk. Ik deel hier een aantal interessante vaststellingen vanuit die verschillende gesprekken.

Een grote variëteit met dezelfde doelstelling

Er is een grote variëteit in de mate en de manier waarop lokale besturen inzetten op de lokale ondersteuning van het vrijwilligerswerk. Dat zie je ondermeer op vlak van personeelsbezetting. Deze is soms zeer beperkt. In sommige besturen kan een medewerker hier slechts enkele uren voor vrijmaken naast verschillende andere opdrachten. In Antwerpen worden dan weer 12 medewerkers ingezet. Ook de duur dat hier wordt op ingezet verschilt. Sommigen zetten hun eerste stapjes, andere steunpunten bestaan al 10 jaar. De focus waarop in te zetten verschilt tot slot, samen met de keuze van het budget waarin te investeren. Sommige besturen steken relatief wat middelen in grotere vrijwilligersfeesten. Anderen investeren sterk in een digitaal luik.

Ze hebben echter wel een gemeenschappelijk doel voor ogen, namelijk het ondersteunen en het bevorderen van het lokale vrijwilligerswerk. Daarvoor zetten ze allen in op vorming, matching, begeleiding, informatie en waardering. Zowel vrijwilligers als organisaties (zowel feitelijke verenigingen als vzw’s) kunnen genieten van ondersteuning. Ook de intersectorale aanpak hebben ze gemeenschappelijk. Alle sectoren kunnen beroep doen op de ondersteuning.

Verbinding

Lokale besturen creëren een sterke meerwaarde door organisaties en vrijwilligers met elkaar te verbinden. Dat kan door vacatures op de website te zetten. Steunpunten hebben ook een fysiek loket waar kandidaat vrijwilligers een afspraak kunnen maken of zomaar langs kunnen gaan om hen wegwijs te maken in het lokale vacature-aanbod. Het gaat er om kandidaat vrijwilligers vlotter in contact te brengen met organisaties. Ook vrijwilligers kunnen een rol opnemen in deze matching. Brussel en Antwerpen werken allebei met vrijwilligers in het onthaal en de matching van kandidaat vrijwilligers. Zo kunnen ze het loket op regelmatige tijdstippen openhouden. Dit bevordert de laagdrempeligheid

Zowel voor organisatie als vrijwilligers is het belangrijk dat de matching goed gebeurt, dat ze allebei het gevoel hebben dat de vrijwilliger volgens zijn of haar interesses en mogelijkheden goed is terechtgekomen.  Er zijn wel wat zaken waarmee je best rekening houdt als je organisaties en vrijwilligers met elkaar wil matchen. Daarvoor zullen we leidraden aanbieden om een goede matching van kandidaat vrijwilliger en organisatie te realiseren. Ook zullen we een tool ontwikkelen om vrijwilligers te helpen oriënteren in het vrijwilligerswerk. Ook binnen een intern beleid is een goede matching tussen kandidaat vrijwilliger en dienst uiteraard erg belangrijk! Ook besturen die enkel inzetten op een intern beleid zullen handig gebruik kunnen maken van deze leidraden en tool.  

Zeker kwetsbare vrijwilligers zijn geholpen bij een persoonlijke matching. We zien dat de laatste jaren meer kwetsbare vrijwilligers de weg vinden naar de loketten. Nogal wat instanties zoals de geestelijke gezondheidszorg, VDAB, OCMW,… doen beroep op de lokale besturen om voor hun doelgroep op zoek te gaan naar geschikt vrijwilligerswerk.  Een omzichtige matching is hier nog belangrijker. Bovendien is er meer nood aan opvolging en begeleiding van de kwetsbare vrijwilliger en de organisatie. Het is een hele uitdaging om hier als lokaal bestuur een adequaat antwoord op te bieden. In samenwerking met organisaties met expertise in het werken met kwetsbare groepen zullen we tips aanreiken over hoe dit aan te pakken.

Grootse verwachtingen

Als je als lokaal bestuur met een ondersteuningsaanbod naar buiten komt, creëer je onvermijdelijk verwachtingen bij organisaties, die je mogelijk niet kunt waarmaken. Hoe vermijd je dat je te grote verwachtingen creëert?

Om dit te vermijden kun je regelmatig relatief kleine dingen aanbieden, zoals vrijwilligersvacatures en informatie op je eigen website, het uithangen van een vlag tijdens de Week van de Vrijwilliger, de organisatie van een vrijwilligersfeest,… Je biedt een vorming voor de vrijwilligers van je diensten. Waarom laat je ook vrijwilligers van organisaties hier niet op inschrijven? Deze kleine inspanningen zullen geapprecieerd worden door de organisaties en de vrijwilligers zonder dat het onmiddellijk verwachtingen creëert naar meer. Je creëert een extra voor organisaties en vrijwilligers: dat zal geapprecieerd worden.

Dat maakt dan ook dat ieder lokaal bestuur met kleine inspanningen al veel kan doen voor haar organisaties en vrijwilligers. Het hoeft niet de naam te krijgen van een steunpunt of vrijwilligerscentrale om toch al heel wat te realiseren. Met kleine extra’s krijg je ook gemakkelijker je schepen mee. En die politieke steun is natuurlijk essentieel om te slagen!

Om jullie hiertoe te inspireren zullen we een inspiratiebox aanbieden om in te zetten op de lokale ondersteuning van het vrijwilligerswerk.

Schrijf u in voor onze gratis nieuwsbrief