Hieronder vind je alles over de Vrijwilligerswet. Klik op de knoppen om meer te weten te komen over specifieke thema’s uit de wet, of over het Vlaams Decreet Vrijwilligerswerk. Onder de knoppen vind je nog een handige checklist, en meer info over de Vrijwilligerswet.
Hieronder vind je een handige checklist voor als je twijfelt of iets binnen het vrijwilligerswerk past. Overloop de vragen door op het pijltje naar rechts te klikken.
De Vrijwilligerswet regelt het vrijwilligerswerk dat zich afspeelt in België, en dat georganiseerd wordt door organisaties zonder winstuitkering, die in België gevestigd zijn of een officiële zetel in het land hebben. Deze wet geldt dus ook voor vrijwilligerswerk dat vanuit België in het buitenland wordt georganiseerd. Internationale organisaties met een erkende Belgische rechtsvorm en hoofdzetel of formeel bijkantoor in ons land, kunnen ook vrijwilligerswerk organiseren volgens de wet.
De Vrijwilligerswet is van kracht sinds 2006. Ondertussen zagen verschillende aanpassingen aan de wet het levenslicht:
Alle wetteksten vind je ook terug op de website van de Hoge Raad voor Vrijwilligers.
Vrijwilligen betekent dat iemand zich inzet voor anderen (buiten het gezin- of familieverband) of de samenleving in de context van een organisatie zonder winstuitkering, zoals een feitelijke vereniging, een vzw of een lokaal bestuur.
De Vrijwilligerswet omschrijft het als volgt: vrijwilligers geven uit vrije wil en onbetaald een stuk van hun vrije tijd aan een organisatie.
We spreken dus van vrijwilligerswerk als:
Dit is dus géén vrijwilligerswerk:
Niet iedereen mag zomaar vrijwilligerswerk doen. Denk aan minimumleeftijd, speciale groepen zoals mensen zonder verblijfsstatuut en de meldingsplicht voor wie een vervangingsinkomen heeft. Lees meer over deze criteria voor vrijwilligers.
Daarnaast is er een speciale categorie van vrijwilligers: bestuursvrijwilligers. Zij mogen geen zitpenningen of presentiegelden ontvangen. Bovendien hebben zij een bijkomende aansprakelijkheid voor bestuurstaken. Dat is geregeld in het WVV. Lees meer over bestuursvrijwilligers.
Ten slotte mag men zich niet om het even waar inzetten als vrijwilliger. De vuistregel is dat organisaties die winst nastreven en/of uitkeren, geen vrijwilligers mogen inzetten. Bovendien vindt het vrijwilligerswerk enkel plaats in een min of meer georganiseerd verband, een individu kan dus niet op zijn eentje een vrijwilliger inschakelen. Lees meer over waar je vrijwilligerswerk mag doen.
Sommige organisaties moeten zich niet enkel houden aan de Vrijwilligerswet maar dienen ook de bepalingen van het Vlaams Decreet Vrijwilligerswerk te volgen. Dat decreet geldt voor Vlaamse organisaties met een erkenning of structurele subsidiëring van het beleidsdomein Welzijn, Volksgezondheid en Gezin. Het Decreet legt extra spelregels vast. Zo ligt er meer nadruk op de afsprakennota, verzekeringen en kwaliteitsvol vrijwilligerswerk.
Raadpleeg het Vlaams Decreet Vrijwilligerswerk.
Subsidie voor autonome vrijwilligersorganisaties
De Vlaamse Overheid erkent en subsidieert autonome vrijwilligersorganisaties in de zorgsector. Een autonome vrijwilligersorganisatie streeft haar doel uitsluitend of hoofdzakelijk met de inzet van vrijwilligers na. Dit soort organisatie kan, als ze een erkenning krijgt, een jaarlijkse subsidie aanvragen. Meer info vind je op vlaanderen.be.
